Lief en nuttig beestje
22 mei 2024
Bramen, bessen en frambozen, we hebben best wat laag fruit in onze tuin staan. In deze tijd van het jaar groeien de struiken explosief. Na de bloesem beginnen zich nu de zachte vruchten te vormen. Ik kijk ernaar uit om mijn ontbijt bij elkaar te plukken straks. Maar ó jee, op mijn dagelijkse rondje zie ik ineens rode vlekken op het blad van de bessenstruiken, het kenmerk dat de luizen zijn gearriveerd. Aan de onderkant van de bladeren leggen ze hun eitjes. En voor je het weet groeien die uit tot veel nieuwe luizen…maar gelukkig zie ik ook dat de hulptroepen zijn gearriveerd: de lieveheersbeestjes!
Deze lieve en schattige kevertjes zijn niet alleen lief om te zien, maar ook nuttige en krachtige bondgenoten in de strijd tegen de schadelijke luizen.
Welke schade brengen luizen aan?
- Sapzuiging: luizen voeden zich door sap uit de planten te zuigen wat leidt tot verzwakking van de plant en vertraging van de groei, waardoor de opbrengst wordt verminderd.
- Overdracht van ziekten: de luizen kunnen ziekteverwekkers overbrengen naar gezonde planten en daar ook schade veroorzaken.
- Honingdauwafscheiding: luizen scheiden honingdauw af als bijproduct van hun voeding, een kleverig stof die op bladeren en bessen achterblijft.
- Aantrekken van andere plagen: in de nabijheid van luizen zie je vaak mieren die zich voeden met de honingdauw die door de luizen wordt geproduceerd. Die mieren zijn eigenlijk heel slim en laten zo de luizen voor zich werken….
De lieve luizeneter
Het goede nieuws is dat de hulptroepen zijn gearriveerd. Er bevinden zich gelukkig al lieveheersbeestjes in onze tuin en op de fruitstruiken. Daar gaan ze aan de slag.
Ze eten gemiddeld wel 100 luizen per dag, tijdens de larvale fase soms nog meer. Naast luizen eten ze ook spintmijt, witte vlieg en schimmelsporen en zijn dus een goede natuurlijke plaagbestrijder van allerlei ongedierte in je tuin.
Tegelijkertijd dienen ze zelf als voedselbron voor een aantal andere dieren in de moestuin, o.a. vogels, spinnen en grotere insecten en dragen zo bij aan een gebalanceerde voedselketen.
Hoewel ze niet bekend zijn als bestuiver kunnen ze toch bijdragen aan bestuiving door van bloem tot bloem te bewegen op zoek naar voedsel.
Door zich te voeden met organisch materiaal en dode insecten dragen lieveheersbeestjes bij aan het recyclen van voedingstoffen in de bodem. Dit bevordert een gezonde bodemstructuur en verhoogt de vruchtbaarheid van de grond.
Leren van die lieve beestjes?
Wat kunnen we in organisatie-context leren van deze lieve beestjes? Alleen al door te kijken naar de rol van het lieveheersbeestje in het ecosysteem kun je waardevolle inzichten krijgen voor teamsamenwerking.
Lieveheersbeestjes passen zich heel snel aan en kunnen zich voortplanten in reactie op de beschikbaarheid van voedsel (luizen). In een teamcontext is het vaak moeilijker om zo flexibel te zijn en snel te reageren op nieuwe informatie of omstandigheden.
Ze werken effectief aan 1 gemeenschappelijk doel, het verminderen van de luizenpopulatie om te overleven en zich voort te planten. Voor teams is een gezamenlijk doel of missie die iedereen motiveert en richting geeft ook belangrijk om samen te werken aan een gemeenschappelijk resultaat.
Hoewel lieveheersbeestjes niet op dezelfde manier communiceren zoals wij doen (met veel woorden en gebaren), gebruiken ze chemische signalen en fysieke aanwezigheid om elkaar te vinden en gebieden met veel voedsel te ontdekken. Uiterst effectief en gericht op resultaat. Voor teams is effectieve communicatie essentieel, duidelijk en open voor het delen van informatie, het oplossen van problemen en het coördineren van acties.
Ondersteuning en samenwerking: in de natuur werken lieveheersbeestjes indirect samen met andere roofinsecten om plagen onder controle te houden. Van nature wordt er samengewerkt. In een team is het belang van samenwerking en het ondersteunen van elkaars inspanningen binnen een team cruciaal. Teams functioneren beter wanneer leden elkaar ondersteunen, kennis delen en gezamenlijk problemen aanpakken.
Voortdurende feedback: lieveheersbeestjes reageren direct op feedback uit hun omgeving, zoals de aanwezigheid van luizen, om hun gedrag aan te passen. Voor teams is voortdurende feedback ook belangrijk. Regelmatige evaluaties en open feedback helpen collega’s om te groeien, prestaties te verbeteren en beter samen te werken.
Lieveheersbeestjes zijn veerkrachtig en kunnen in verschillende omgevingen overleven. Veranderende weersomstandigheden, en aanwezigheid van andere roofinsecten kunnen in éen klap de leefomgeving veranderen. Voor teams is veerkracht belangrijk om door te gaan ondanks tegenslag en uitdagingen. Doorzettingsvermogen en de wil om samen obstakels te overwinnen zijn cruciaal voor het succes van elk team.
Werken aan duurzame en veerkrachtige teams?
Het is een leuke oefening om met de spiegel van de natuur aan de slag te gaan met je team en te kijken hoe effectief jullie zijn in de samenwerking, en wat jullie kunnen verbeteren. Hoe ga je om met het verminderen van plagen (concurrentie) en van welke feedbackloops maken jullie gebruik?
De natuur biedt een rijke bron van inspiratie en leert ons over de kracht van een duidelijke rolverdeling, aanpassingsvermogen, gemeenschappelijke doelen, efficiënte communicatie, ondersteuning en veerkracht.
Bij PLUK trainingslocatie in de tuin & moestuin kun je zelf op zoek gaan naar het lieveheersbeestje op jacht naar luizen en nieuwe inspiratie opdoen voor teamsamenwerking. Het is mijn dagelijkse inspiratie voor groei en bloei.
Kom je ook een keer een kijkje nemen? Informeer gerust naar de mogelijkheden voor een teamsessie.
#inspiratielocatie #teamlocatie #trainen