Het nut van dieven
16 oktober 2024
Elk jaar verbaas ik me weer dat ik uit kleine tomatenzaadjes grote planten kan kweken, en vooral zoveel lekkere tomaten kan oogsten. Als ik niet oppas groeien de planten door de ramen van de kas naar buiten, dus dat betekent in het groeiseizoen goed snoeien. Maar niet alleen de top van de plant, ook de zijscheuten die groeien in de oksels van de hoofdstam en de zijtakken moeten regelmatig verwijderd worden, de zogenaamde ‘dieven’. Als kind heb ik dit in de kas van mijn vader al geleerd.
Waarom moet je tomatenplanten dieven?
Betere luchtcirculatie: Door dieven te verwijderen, wordt de plant opener, wat de luchtcirculatie verbetert. Dit vermindert het risico op schimmels zoals meeldauw of Phytophthora.
Gerichte energie naar vruchten: De plant hoeft minder energie te steken in het laten groeien van overtollige takken. Die energie gaat naar het rijpen van de vruchten, waardoor je grotere en smaakvollere tomaten kunt krijgen.
Overzichtelijke groei: Het verwijderen van dieven zorgt ervoor dat de plant overzichtelijker groeit en het oogsten makkelijker wordt. Een goed onderhouden plant is efficiënter te beheren.
En terwijl ik op een zaterdag weer eens lekker aan het ‘dieven’ ben in de kas bedenk ik me dit een mooie les is voor organisaties, om te leren van de natuur waarop planten hun energie richten op waar het het meest nodig is, en zo efficiënter en productiever worden.
Lessen van de tomatenplant
- Natuurlijke optimalisatie: In de natuur is alles gericht op efficiëntie en overleven. Door overbodige processen (zoals de dieven bij tomaten) te elimineren, concentreert de plant de energie op het produceren van gezonde vruchten. Bedrijven kunnen dit proces nabootsen door zich te richten op kernactiviteiten en onnodige taken of structuren te verwijderen.
- Circulaire en duurzame groei: In de natuur is niets verspild: alles heeft een doel en draagt bij aan een grotere balans binnen het ecosysteem. Het weghalen van dieven bij tomatenplanten draagt bij aan de gezondheid en de groei van de plant op een duurzame manier. Voor organisaties betekent dit dat ze processen moeten creëren die energie, middelen en tijd circulair en duurzaam gebruiken, zonder verspilling.
- Adaptief vermogen en wendbaarheid: Tomatenplanten hebben een natuurlijk mechanisme ontwikkeld om zich aan te passen aan hun omgeving en hun groei te optimaliseren. Organisaties kunnen deze adaptieve strategieën imiteren door flexibel te reageren op veranderingen in de markt en hun focus te verleggen wanneer dat nodig is. Tijdig ‘diefjes’ (onnodige processen) verwijderen is belangrijk voor succes.
- Systemisch denken: Als je in de natuur bent zie je dat alle onderdelen van een natuurlijk ecosysteem met elkaar verbonden zijn, en elk element een specifieke rol vervult. Als je inzoomt op de tomatenplant, zie je dat je door dieven te verwijderen, de plant efficiënter maakt binnen dat systeem. Als organisatie kun je dit systemische denken toepassen door te kijken hoe alle onderdelen van hun structuur met elkaar in interactie staan, en ervoor te zorgen dat elke stap in hun proces een duidelijk doel dient. Ga eens na of elke ‘tak’ bijdraagt aan het geheel.
- Balans tussen groei en duurzaamheid: De tomatenplant streeft naar een natuurlijke balans tussen groei (vruchten) en duurzaamheid (overleving op lange termijn). In de natuur gaat het om evenwicht. We kunnen daarvan leren dat er een balans moet zijn tussen kortetermijn doelen (zoals winst) en langetermijn doelen (zoals duurzame groei en welzijn van medewerkers. Door overbodige processen (diefjes) weg te halen kun je je als organisatie richten op beide.
Spiegel van de natuur
Leren van natuurlijke systemen biedt waardevolle inzichten voor organisaties, zoals het weghalen van dieven bij tomatenplanten. De groei van een tomaatje leert ons dat om te bloeien, zowel in de natuur als in organisaties, er focus nodig is op wat essentieel is voor groei. In de tuin, moestuin en kas bij PLUK trainingslocatie verzorgen we regelmatig inspiratieworkshops, passend bij het seizoen. Je kunt symbolisch met de spiegel van de natuur aan de slag met je team. Denk bijvoorbeeld eens na over de volgende vragen:
- Wat zijn jullie kernactivitieten?
- Hebben jullie overbodige processen in je organisatie?
- Richten jullie je energie daarop waar het het meest nodig is?
- Welke obstakels kunnen jullie elimineren om efficiënter te worden?
Een workshop in de tuin met je team geeft je nieuwe inzichten, het is mijn dagelijkse inspiratie voor groei en bloei
Kom je ook een keer een kijkje nemen? Informeer gerust naar de mogelijkheden voor een teamsessie!
#vergaderen #teamlocatie #trainen #brainstormen #inspiratiesessie